รวมเรื่องที่ควรรู้! สิวขึ้นรอบปาก เกิดจากอะไร รักษาอย่างไรให้ได้ผลที่สุด

ไม่ว่าจะเป็นปัญหาสิวขึ้นที่รอบปาก สิวมุมปาก สิวบนปาก หรือเป็นสิวที่ปากบริเวณต่าง ๆ หลายคนมักจะสงสัยว่าเกิดจากอะไร บ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพอะไรหรือไม่ ควรรักษาอย่างไรดี ในบทความนี้หมอจึงอยากจะพามาทำความเข้าใจกับสาเหตุของการเกิด “สิวขึ้นรอบปาก” สิวขึ้นปากมีกี่ประเภท รวมถึงแนะนำวิธีรักษาสิวขึ้นที่รอบปาก และวิธีป้องกันไม่ให้เกิดสิวขึ้นริมฝีปากในอนาคต

ก่อนอื่น หมอขออนุญาตแนะนำตัวเองก่อนนะครับ หมอชื่อ หมอเอ็ม นายแพทย์มนตรี อุดมประเสริฐกุล เป็นแพทย์ประจำ เอ็มวีต้าคลินิก ครับ

สิวขึ้นรอบปาก

สิวที่ขึ้นรอบปากนั้นสามารถเกิดขึ้นได้ง่าย เพราะบริเวณรอบปาก ใต้ปาก ไปจนถึงคางมีความมันง่ายกว่าส่วนอื่น เนื่องจากเป็นบริเวณที่มีต่อมไขมันใต้ผิวหนังมาก จึงทำให้ผิวบริเวณรอบปากผลิตน้ำมันออกมาเยอะ โดยสิวขึ้นรอบปากนั้นสามารถเกิดได้ทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็น สิวอุดตัน สิวอักเสบ สิวหนอง สิวหัวช้าง เป็นต้น

สิวขึ้นรอบปากเกิดจากอะไร

สิวขึ้นรอบปาก รวมไปถึงสิวขึ้นคาง โดยส่วนมากมักเกิดจากต่อมไขมันผลิตน้ำมันออกมามากเกินไป ผสมรวมกับสิ่งสกปรก เซลล์ผิวที่ตายแล้ว หรือเชื้อแบคทีเรียต่างๆ จนทำให้เกิดการอุดตัน ซึ่งสิวที่ปากเกิดจากสาเหตุหลักๆ ดังนี้

1. ฮอร์โมนที่มีการเปลี่ยนแปลงไป

การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน โดยเฉพาะฮอร์โมนเพศแอนโดรเจนที่เพิ่มขึ้น จะกระตุ้นให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันมากกว่าปกติ เมื่อน้ำมันผสมกับสิ่งสกปรกหรือแบคทีเรียบนใบหน้า โดยเฉพาะบริเวณริมฝีปากถึงคาง จะทำให้เกิดสิวขึ้นรอบปากได้

2. ต่อมไขมันผลิตไขมันออกมามากจนเกินไป

บริเวณริมฝีปากถึงคางมีต่อมไขมันจำนวนมาก เมื่อผลิตน้ำมันมากเกินไป ท่อไขมันจะระบายออกไม่ทัน เกิดการตกค้างในรูขุมขน ทำให้เกิดสิวอุดตัน หรือสิวขึ้นรอบปาก และน้ำมันที่มากเกินยังกลายเป็นอาหารของแบคทีเรียอีกด้วย

3. พฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน

พฤติกรรมในชีวิตประจำวันหลายอย่างสามารถกระตุ้นให้เกิดสิวบริเวณรอบปากได้ ดังนี้

• การใช้มือสัมผัสบริเวณปากบ่อยๆ ทำให้เชื้อแบคทีเรียที่สะสมอยู่บนนิ้วมือ ฝ่ามือ กระตุ้นให้เกิดสิวที่ปากได้
• การใช้ผลิตภัณฑ์ที่ก่อให้เกิดการอุดตันหรือระคายเคือง เช่น โฟมล้างหน้า รองพื้น ยาสีฟัน ลิปสติก เป็นต้น
• สิ่งของที่สัมผัสกับใบหน้าไม่ได้ทำความสะอาด เช่น ผ้าเช็ดหน้า ผ้าเช็ดตัว ปลอกหมอน เป็นต้น
• การแพ้หรือระคายเคืองจากส่วนผสมในยาสีฟัน 
• ปัจจัยจากสภาพแวดล้อม เช่น อากาศ แสงแดด มลพิษ และฝุ่นควัน
• ความเครียด การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอที่ส่งผลต่อฮอร์โมน
• การโกนหนวดที่ทำให้รูขุมขนอุดตัน
• สารเคมีจากการสูบบุหรี่ที่ไปกระตุ้นการอักเสบของผิว

ประเภทของสิวขึ้นรอบปาก มีอะไรบ้าง

ก่อนอื่นเราต้องมาทำความเข้าใจก่อนว่า สิวขึ้นบริเวณรอบปากนั้นสามารถเกิดได้หลากหลายแบบ ทั้งสิวอักเสบ สิวอุดตัน สิวผด เป็นต้น  โดยประเภทสิวที่มักพบบริเวณรอบปาก มีดังนี้

1. สิวอักเสบ

• สิวตุ่มแดง (Papule) เป็นสิวอักเสบขนาดเล็ก ลักษณะเป็นตุ่มนูนแดง ไม่มีหัวหนอง เกิดจากการอุดตันของรูขุมขนร่วมกับการติดเชื้อแบคทีเรีย ทำให้เกิดการอักเสบใต้ผิวหนัง มักพบได้บริเวณรอบปากและคาง เมื่อสัมผัสจะรู้สึกเจ็บ และหากบีบหรือแกะ อาจทำให้การอักเสบรุนแรงขึ้นจนกลายเป็นสิวหัวหนองได้
• สิวหัวหนอง (Pustule) เป็นสิวขนาดเล็ก มีจุดสีขาวเหลืองหรือหนองอยู่ตรงกลาง ฐานสิวเป็นสีแดง สิวหัวหนองเกิดจากการอุดตันของรูขุมขน ทั้งเชื้อแบคทีเรีย เซลล์ผิวที่ตายแล้ว น้ำมัน และสิ่งสกปรกที่ผสมร่วมกัน ทำให้เกิดการอักเสบบริเวณรอบปาก
• สิวหัวช้าง (Nodule) เป็นตุ่มนูนขนาดใหญ่ ไม่มีหัว แต่อาจมีหนองอยู่ภายในได้ และไม่ควรรักษาด้วยการกดสิว เนื่องจากมีการอักเสบลุกลามเข้าไปข้างในผิวหนังชั้นแท้ ทำให้รักษายากกว่าสิวชนิดอื่น 
• สิวซีสต์ (Cystic Acne) เป็นสิวอักเสบขนาดใหญ่ ลักษณะเป็นก้อนนุ่มใต้ผิวหนัง ภายในมีหนองและน้ำเหลือง เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียลึกลงไปในผิว ทำให้เจ็บปวดและอักเสบรุนแรง มักทิ้งรอยแผลเป็นหลังหาย ควรรักษาภายใต้การดูแลของแพทย์

2. สิวไม่อักเสบ

• สิวอุดตัน (Comedones) เป็นสิวไม่อักเสบ มีลักษณะนูนออกมาจากผิวหนัง ส่วนมากเกิดจากการอุดตันของรูขุมขน โดยสิวอุดตันมีทั้งหมด 2 ชนิด ได้แก่
  • สิวหัวขาว หรือสิวอุดตันหัวเปิด เป็นสิวที่เกิดจากการอุดตันในผิวหนังชั้นตื้น สามารถมองเห็นหัวสิวได้ เมื่อปล่อยทิ้งไว้นานๆ สามารถส่งผลให้รูขุมขนกว้างขึ้นได้ เนื่องจากรูขุมขนถูกดันให้กว้างออก สิวขึ้นที่ปากชนิดนี้สามารถรักษาให้หายเองได้
  • สิวหัวดำ หรือสิวอุดตันหัวปิด สิวขึ้นรอบปากชนิดนี้เป็นสิวที่ไม่สามารถมองเห็นหัวสิวได้จากภายนอก แต่เมื่อสัมผัสจะรู้สึกว่ามีสิวที่ปากนูนออกมา สามารถรักษาได้ด้วยการกดสิวเพื่อป้องกันไม่ให้พัฒนากลายเป็นสิวอักเสบ
• สิวผด (Acne Aestivalis หรือ Acne Mallorca) เป็นสิวที่มักเกิดจากสภาพอากาศร้อน หรือแสงแดด โดยจะเป็นผดผื่นเม็ดเล็กๆ ขึ้นเป็นจำนวนมาก บางครั้งมีอาการคันร่วมด้วย

สิวขึ้นรอบปาก ขึ้นบริเวณไหนบ้าง

สิวขึ้นที่รอบปากสามารถขึ้นได้หลายบริเวณ ไม่ว่าจะเป็น สิวที่ปากเอง หรือบริเวณใกล้เคียงริมฝีปาก เนื่องจากบริเวณปากรวมไปถึงคางมักมีความมัน อีกทั้งยังสามารถเกิดจากการเสียดสีของหน้ากากอนามัยได้อีกด้วย ทำให้สิวสามารถขึ้นได้หลายประเภท เช่น สิวอุดตัน สิวอักเสบ สิวหนอง เป็นต้น โดยสิวขึ้นรอบปากสามารถเกิดได้บริเวณดังต่อไปนี้

• สิวขึ้นริมฝีปาก
• สิวขึ้นมุมปาก
• สิวใต้ปากและคาง

หากเกิดสิวลุกลาม ท่านสามารถค้นหาคลินิกรักษาสิว ใกล้ฉัน เพื่อเข้ารับการรักษาอย่างตรงจุด โดยไม่ต้องเดินทางไกล 

สิวขึ้นที่รอบปากแต่ละจุด ร่างกายบอกอะไร?

นอกเหนือจากสิ่งสกปรก หรือน้ำมันที่อุดตันในรูขุมขนแล้ว สิวขึ้นรอบปากในแต่ละตำแหน่งนั้น อาจบ่งบอกได้ถึงปัญหาสุขภาพได้ ดังนี้

สิวที่ปาก หรือคาง

หากพบว่ามีสิวที่ปาก หรือสิวขึ้นคาง อาจบ่งบอกได้ถึงระบบย่อยอาหาร กระเพาะอาหาร และลำไส้เล็กกำลังทำงานผิดปกติ สามารถเกิดจากการรับประทานอาหารไม่ตรงเวลา รับประทานอาหารที่มีรสจัดมากเกินไป ผู้ที่มีปัญหาสิวในบริเวณนี้จึงควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสจัด เพื่อให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น

สิวขึ้นรอบปาก

สิวที่ขึ้นรอบปากเกิดได้จากหลากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการแพ้เครื่องสำอาง ยาสีฟัน หรือการสวมหน้ากากอนามัย ในบริเวณนี้ไม่ควรแกะหรือบีบสิวด้วยตนเอง แต่ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการรักษาให้เหมาะสม

สิวบนปาก หรือเหนือริมฝีปาก

สิวบนปาก หรือบริเวณเหนือริมฝีปากอาจเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในช่วงก่อนมีประจำเดือน โดยผิวหน้าจะขับน้ำมันออกมามากกว่าปกติ ทำให้เกิดเป็นสิวบนปากได้ง่ายกว่าปกติ

สิวขึ้นมุมปาก

สิวขึ้นมุมปากทั้งด้านซ้ายและด้านขวา อาจเกิดจากฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเฉพาะผู้หญิงที่กำลังจะมีประจำเดือน 

แม้ว่าจะมีความเชื่อว่าตำแหน่งสิวสามารถบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพภายในได้ แต่ปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่แน่ชัดสนับสนุนแนวคิดนี้ เพราะการเกิดสิวขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ฮอร์โมน พันธุกรรม การอุดตันของรูขุมขน และการติดเชื้อแบคทีเรียครับ

หากคุณมีปัญหาสิว ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังเพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง แพทย์จะสามารถระบุสาเหตุของสิวและให้คำแนะนำในการดูแลผิวที่เหมาะสม

สิวขึ้นรอบปาก รักษายังไง

สิวขึ้นรอบปากรักษาอย่างไร? ก่อนอื่นเราต้องรู้ก่อนว่า สิวขึ้นที่รอบปากนั้นเป็นสิวประเภทอะไร ชนิดไหน เพื่อจะได้รักษาสิวขึ้นบริเวณปากได้อย่างถูกวิธี และเหมาะสม โดยวิธีรักษาสิวรอบปากเบื้องต้นที่สามารถทำตามได้ง่ายๆ ดังนี้

1. รักษาสิวขึ้นรอบปากด้วยการยาทารักษาสิว

การรักษาสิวบริเวณรอบปากด้วยการทายาสิว มักใช้ยาที่มีส่วนผสมที่ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ลดการอักเสบ ช่วยผลัดเซลล์ผิวเก่า โดยส่วนผสมในยาทาเฉพาะที่ช่วยรักษาสิวขึ้นรอบปาก เช่น

• Benzoyl Peroxide ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรียต้นเหตุของสิวรอบปาก แต่มีข้อควรระวังคืออาจทำให้ผิวแห้งหรือเกิดการระคายเคือง ควรใช้ภายใต้คำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญ
• เรตินอยด์ (Retinoid) เป็นกลุ่มอนุพันธ์วิตามินเอ ออกฤทธิ์ผลัดเซลล์ผิว ลดการอุดตันของต่อมไขมัน สามารถช่วยรักษาสิวอุดตันที่ขึ้นบริเวณปากได้ 
• ยาปฏิชีวนะ เช่น Clindamycin, Erythromycin, Dapsone เป็นต้น 

การเลือกใช้ยาทาสิว ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อให้ได้ยาทาที่เหมาะสมกับสภาพผิวและชนิดของสิว และควรใช้ควบคู่กับมอยเจอร์ไรเซอร์และครีมกันแดดเพื่อดูแลผิวให้แข็งแรง

2. รักษาสิวขึ้นปากด้วยการเลเซอร์

ปัจจุบันการรักษาสิวขึ้นรอบปากสามารถรักษาได้ด้วยการเลเซอร์สิว ซึ่งเป็นหัตถการที่ให้ผลลัพธ์การรักษาที่ชัดเจน ไม่มีผลข้างเคียง และไม่ทิ้งรอยแผลเป็นจากสิว รวมถึงใช้ระยะเวลาในการรักษาที่ไม่นาน นอกจากนี้การเลเซอร์สิวขึ้นปากยังสามารถใช้รักษารอยดำ รอยแดง จากสิว ได้อีกด้วย โดยประเภทเลเซอร์สิวที่นิยมใช้ เช่น CO2 Laser, Dual Yellow Laser, Pico Laser, Vbeam Laser เป็นต้น

3. รักษาสิวขึ้นรอบปากด้วยแผ่นดูดสิว

หลาย ๆ คนมักใช้แผ่นดูดสิวช่วยรักษาสิวขึ้นรอบปาก นอกจากจะใช้ง่ายและรวดเร็วแล้ว แผ่นดูดสิวยังช่วยดูดเอาสิ่งสกปรกต่าง ๆ หรือของเหลว เช่น หนอง ที่อุดตันอยู่ในผิวหนังออกมา ทำให้สิวแห้งเร็วขึ้น ลดโอกาสเกิดการอักเสบ และยังช่วยให้สิวตรงปากสมานตัวเร็วขึ้น นอกจากนี้แผ่นดูดสิวยังช่วยป้องกันการแกะ เกา บริเวณสิวอีกด้วย

4. รักษาสิวขึ้นริมฝีปาก โดยการพบแพทย์ผิวหนัง

วิธีรักษาสิวขึ้นรอบปากที่ดีที่สุดนั้นคือการพบแพทย์ผิวหนัง หรือแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพราะแพทย์จะช่วยหาต้นเหตุของการเกิดสิวที่ปาก และช่วยวางแผนการรักษาให้เหมาะสมกับสภาพผิว และความรุนแรงของสิวในแต่ละบุคคล

แนวทางป้องกันไม่ให้เป็นสิวที่ปาก

M Vita Clinic มีแนวทางป้องกันไม่ให้เกิดสิวขึ้นปากง่าย ๆ โดยสามารถปฏิบัติตามได้ ดังนี้

• ทำความสะอาดผิวหน้าอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง หรือหลังมีเหงื่อออกมาก
• หลีกเลี่ยงการใช้มือสัมผัสรอบๆ ปาก เพื่อป้องกันไม่ให้สิ่งสกปรก หรือเชื้อแบคทีเรียไปสะสมอยู่บริเวณปาก
• ใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่อ่อนโยน ไม่มีสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง ไม่ก่อให้เกิดการอุดตัน
•  เช็ดทำความสะอาดรอบๆปากหลังแปรงฟัน
• หลังรับประทานอาหารควรเช็ด หรือล้างทำความสะอาดรอบๆ ปาก
• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ พยายามไม่เครียดมากจนเกินไป
• หมั่นทำความสะอาดสิ่งของที่ใช้บ่อยๆ หรือสิ่งที่มักสัมผัสกับใบหน้า เช่น ผ้าเช็ดตัว ผ้าขนหนู ปลอกหมอน แปรงแต่งหน้า โทรศัพท์มือถือ รวมถึงเครื่องดนตรีประเภทเครื่องเป่า เป็นต้น
• หากต้องสวมใส่หน้ากากอนามัย ควรถอดเปลี่ยนทุกๆ 6-8 ชั่วโมง หรือถ้าภายในหน้ากากมีความอับชื้นควรถอดเปลี่ยน เพื่อป้องกันการสะสมของแบคทีเรีย
• หลีกเลี่ยงการแกะ แคะสิวที่ปากด้วยตนเอง เพราะอาจทำให้เกิดการอักเสบมากขึ้น หรือทิ้งรอยสิวเอาไว้

รีวิวรักษาสิวของเอ็มวีต้าคลินิก

ข้อมูลของ เอ็มวีต้า คลินิก (Mvita Clinic)

• เปิด วันอังคาร – อาทิตย์ (ปิดทุกวันจันทร์)
• อังคาร – ศุกร์ : 11:00 – 20:00 , เสาร์ – อาทิตย์ : 10:00 – 20:00
• ตั้งอยู่บน ถนน อโศกมนตรี หรือสุขุมวิท 21 ตรงข้ามโรงพยาบาลจักษุรัตนิน ครับ
• สามารถจอดรถได้ที่ คอนโด สุขุมวิท ลิฟวิ่ง ทาวน์ ไม่มีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมครับ
• เดินทางสะดวกได้ง่ายๆ สำหรับคนที่ไม่มีรถ หรือเลี่ยงรถติด ก็มาง่ายมากๆครับเพราะร้านเรา ใกล้กับ MRT เพชรบุรี ออก Exit 2 เดินมา
• ทางถนนอโศกมนตรี ประมาณ 200 เมตร ก็ถึง M Vita Clinic แล้วครับ

เอกสารอ้างอิง 

Cafasso J. (2019, October 3). What Causes Acne Around the Mouth, and How to Treat and Prevent It. Healthline. https://www.healthline.com/health/acne-around-mouth

Dixit M. (n.d.). This is what can cause those annoying pimples around the mouth. Software. https://www.skin.software/journal/pimples-around-mouth

Sissons C. (2020, April 23), Treating acne around the mouth, Medical News Today. https://www.medicalnewstoday.com/articles/acne-around-mouth